Η τραυματολογία και η καταγματολογία είναι ο κλάδος της Ορθοπαιδικής που διαπραγματεύεται τα ατυχήματα ή τις κακώσεις τις οποίες υφίσταται το ανθρώπινο σώμα από τις καθημερινές ή όχι και τόσο καθημερινές δραστηριότητες.
Τέτοιες κακώσεις μπορεί να είναι από απλά διαστρέμματα των αρθρώσεων ή θλάσεις των μυών μέχρι πολύπλοκοι τραυματισμοί με κατάγματα μικρών ή μεγάλων οστών του σκελετού ακόμα και βαριές συντριπτικές κακώσεις.
Ποιοι είναι οι πιο συχνοί τραυματισμοί;
Οι συνηθέστεροι τραυματισμοί από την καθημερινή δραστηριότητα των ανθρώπων είναι με σειρά συχνότητας εμφάνισης
- Τα απλά διαστρέμματα όλων των αρθρώσεων
- Οι απλές θλάσεις των μυών μετά από υπερκαταπόνηση ή υπερπροσπάθεια
- Επεισόδια οσφυαλγίας - ισχιαλγίας μετά από άρση βάρους ή άμεση πλήξη
- τα κατάγματα της άρθρωσης του αστραγάλου (πιο σωστά της ποδοκνημικής άρθρωσης) τα οποία στις περισσότερες των περιπτώσεων απαιτούν χειρουργική αντιμετώπιση,
- τα κατάγματα της άρθρωσης του καρπού (πιο σωστά της πηχεοκαρπικής άρθρωσης) τα οποία σε αναλογία 1:3 χρειάζονται χειρουργική αντιμετώπιση
- οι τραυματισμοί της άρθρωσης του ώμου με εξάρθρημα ή κάταγμα ή ακόμα και συνδυασμό αυτών
- σε πιο μεγάλες ηλικίες προεξάρχουν τα κατάγματα του ισχίου τα οποία πάντοτε είναι χειρουργικά
- τα σπονδυλικά κατάγματα τα οποία δεν είναι απαραίτητο να προκύπτουν άμεσα μετά από τραυματισμό αλλά μπορεί να είναι και αποτέλεσμα υπάρχουσας οστεοπόρωσης του σκελετού, ιδίως στο γυναικείο πληθυσμό
Πως αντιμετωπίζεται συνήθως ένας τέτοιος τραυματισμός;
Οι πιο συνηθισμένοι τραυματισμοί της καθημερινότητας αντιμετωπίζονται με συντηρητικά μέσα τα οποία συμπεριλαμβάνονται όταν δεν υπάρχει ανοικτό τραύμα στο τετράπτυχο:
- αποφόρτιση – ανάπαυση - ακινητοποίηση (Rest)
- εφαρμογή ψυχρών επιθεμάτων (Ice)
- εφαρμογή πιεστικής επίδεσης (Compression)
- ανύψωση του τραυματισμένου σκέλους (Elevation)
Με τα παραπάνω μέσα προσφέρονται οι πρώτες βοήθειες για την άμεση ανακούφιση του πάσχοντα από τα οξέα συμπτώματα και στη συνέχεια ανάλογα με τη βαρύτητα του τραυματισμού παρέχονται και οι περαιτέρω ιατρικές υπηρεσίες.
Πως αντιμετωπίζεται ένα κάταγμα;
Ένα κάταγμα ιδίως μικρών οστών όπως των δακτύλων ή των οστών του καρπού μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά με την εφαρμογή συνθετικού γύψινου επιδέσμου ή σε πιο απλές περιπτώσεις με την εφαρμογή νάρθηκα.
Από την άλλη τα κατάγματα των μεγάλων οστών όπως του μηριαίου οστού, του ισχίου ή του οστού της κνήμης απαιτούν χειρουργική αντιμετώπιση με τη χρήση μεταλλικών ορθοπαιδικών υλικών που είτε ναρθηκοποιούν το σπασμένο οστό είτε το συνδέουν στην ανατομική του θέση (εξ’ ου και οστεοσύνθεση) με σκοπό να «πωρωθεί», δηλαδή να κολλήσει.
Τα μεταλλικά στοιχεία τις περισσότερες φορές χρειάζεται να αφαιρεθούν με μια δεύτερη μικρότερη σε βαρύτητα επέμβαση ή άλλοτε επιλέγεται από τον ιατρό να μην αφαιρεθούν οπότε παραμένουν αδρανή μέσα στο σώμα. Σε κάθε περίπτωση ο ορθοπαιδικός είναι ο πλέον αρμόδιος για να συμβουλέψει τον ασθενή σχετικά με τη φροντίδα ενός χειρουργημένου κατάγματος.
