Τι είναι η ραιβογονία και η βλαισογονία;
Η παραμόρφωση των γονάτων μπορεί να έχει τη μορφή ραιβογονίας ή βλαισογονίας στο προσθιοπίσθιο επίπεδο.
Όταν υπάρχει ραιβογονία, ο μηχανικός άξονας του γόνατος βρίσκεται εσωτερικότερα του ανατομικού άξονα του γόνατος δηλαδή το γόνατο είναι κυρτωμένο προς τα έξω όπως το σύμβολο της παρένθεσης [ ) ].
Αντίθετα, στη βλαισογονία, το γόνατο είναι κυρτωμένο προς τα έσω με το μηχανικό άξονα να βρίσκεται πλέον εξωτερικότερα του άξονα του γόνατος, δηλαδή [ ( ].
Το οπτικό αποτέλεσμα της ραιβογονίας είναι να μην ακουμπούν τα γόνατα μεταξύ τους σε στάση προσοχής, ενώ στην περίπτωση της βλαισογονίας, τα γόνατα ακουμπούν σε στάση προσοχής αλλά δεν καταφέρνουν ποτέ να ακουμπήσουν ταυτόχρονα και οι ποδοκνημικές αρθρώσεις (αστράγαλοι).
Αιτίες ραιβογονίας - βλαισογονίας
Η ραιβογονία και η βλαισογονία εμφανίζονται σε πολύ νεαρή ηλικία και συνήθως είναι εμφανείς ως παραμορφώσεις κοντά στην ηλικία των 4-6 ετών, επειδή το παιδί έχει ήδη περπατήσει και φορτίζει τα γόνατά του.
Οι αιτίες είναι τόσο γονιδιακές – κληρονομικές όσο και περιβαλλοντικές – διατροφικές.
Η ραιβογονία μπορεί να εμφανιστεί ως κληρονομική διαταραχή, αλλά μπορεί να οφείλεται σε έλλειψη πρόσληψης βιταμίνης D στη διατροφή των παιδιών (ραχίτιδα), σε υπερβολική πρόσληψη βάρους (παχύσαρκα παιδιά) ή ακόμα και σε τραυματισμό της περιοχής.
Η βλαισογονία μπορεί να σχετίζεται με σύνδρομο χαλαρών αρθρώσεων, με διαταραχή της φυσιολογικής ανατομίας των ισχίων (αυξημένη πρόσθια απόκλιση των ισχίων – anteversion), πρώιμη ανεξάρτητη βάδιση, σκελετικές δυσπλασίες, ακόμα και νευρολογικές παθήσεις (εγκεφαλική παράλυση, νευρινωμάτωση κ.ά.)
Συμπτώματα ραιβογονίας – βλαισογονίας
Είναι πολύ σύνηθες οι παραμορφώσεις αυτού του είδους να μην προκαλούν κανένα σύμπτωμα στους μικρούς ασθενείς. Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό, αφού οι παραμορφώσεις συμβαίνουν με πολύ αργό ρυθμό και τα στοιχεία της άρθρωσης του γόνατος είναι λίαν ανθεκτικά σε αυτές τις ηλικίες.
Μερικές φορές όμως, μετά από υπερβολική καταπόνηση, μπορεί να προκληθεί πόνος ή και ήπιο οίδημα στο γόνατο, ως αποτέλεσμα των έκκεντρων φορτίσεων της άρθρωσης.
Οι γονείς είναι εκείνοι που παρατηρούν πρώτοι την παραμόρφωση, ειδικά οι μητέρες, και ανησυχούν φέρνοντας το παιδί στον ορθοπαιδικό για έλεγχο.
Διάγνωση ραιβογονίας ή βλαισογονίας
Η διάγνωση των παραμορφώσεων του άξονα του γόνατος είναι σχετικά εύκολη και γίνεται αμέσως μόλις παρατηρήσουμε γυμνά τα πόδια ενός παιδιού που στέκεται σε θέση προσοχής.
Το ζητούμενο είναι να εντοπιστεί η αιτία που έχει οδηγήσει σε αυτή την κατάσταση και είτε να διορθωθεί, είτε (αν δεν είναι διορθώσιμη) να ανασταλεί η εξέλιξη της πάθησης.
Αν και ως γενικός κανόνας, αποφεύγονται οι ακτινογραφίες στα παιδιά, στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι απαραίτητες και πρέπει να γίνονται σε ευμεγέθες ακτινολογικό φιλμ, ώστε να αναγνωριστούν καλά οι άξονες του γόνατος και να γίνουν οι σωστές μετρήσεις της παραμόρφωσης.
Γενικά, η αποδεκτή απόκλιση από το φυσιολογικό ανατομικό άξονα του γόνατος είναι +/- 5ο ραιβότητας ή βλαισότητας. Οποιαδήποτε απόκλιση πέραν αυτού του ορίου χρήζει παρακολούθησης και ίσως θεραπείας.
Θεραπεία ραιβογονίας – βλαισογονίας
Αρχικά πρέπει να επισημανθεί ότι η ραιβογονία και η βλαισογονία μπορούν να είναι αποδεκτές παραμορφώσεις έως ένα βαθμό ή – ορθότερα – έως κάποιες μοίρες απόκλισης.
Σε περίπτωση που χρειαστεί να ανασταλεί η παραμόρφωση, υπάρχουν συντηρητικές θεραπείες με εφαρμογή – ως επί το πλείστον – ειδικών εξωσκελετικών κηδεμόνων.
Οι εξωσκελετικοί κηδεμόνες αντιστέκονται στην τάση της ραιβοποίησης ή βλαισοποίησης του γόνατος αντίστοιχα και διατηρούνται μέχρι να προχωρήσει η σκελετική ανάπτυξη ή να διορθωθεί το πρόβλημα.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που αναγνωρίζονται καθυστερημένα ή περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται στη συντηρητική θεραπεία, οπότε αναπόφευκτα απαιτούν χειρουργική παρέμβαση.
Η ανησυχία είναι περισσότερο των γονέων και λιγότερο του θεράποντος ιατρού, αφού και εδώ εφαρμόζονται ελαχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές μονόπλευρης “επιφυσιόδεσης” που με την πάροδο του χρόνου, διορθώνουν οριστικά το ορθοπαιδικό πρόβλημα.
Αν λοιπόν πιστεύετε ότι το παιδί σας μπορεί να πάσχει από ραιβογονία ή βλαισογονία, δεν έχετε παρά να κλείσετε ένα ραντεβού με τον ορθοπαιδικό που γνωρίζει τις παθήσεις του αναπτυσσόμενου σκελετού και να λάβετε έγκυρη και εμπεριστατωμένη γνώμη.
