Οστεοπόρωση

Οστεοπόρωση μπορεί να συμβεί τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες γι’ αυτό και ο Π.Ο.Υ έχει ορίσει τον έλεγχο της οστεοπόρωσης και στα δυο φύλα μετά την ηλικία των 55 ετών.

Βέβαια, η πάθηση αποτελεί «προνόμιο» των γυναικών αφού μετά τη οριστική διακοπή του μηνιαίου κύκλου και των προστατευτικών για τα οστά ορμονών του φύλου, ο ρυθμός απώλειας οστού περίπου δεκαπλασιάζεται.

Η διάγνωση της οστεοπόρωσης μπορεί να γίνει σωστά μόνο από ειδικό στην οστεοπόρωση ορθοπαιδικό με τη βοήθεια του ιστορικού του κάθε ασθενή, τη διενέργεια συγκεκριμένων ακτινογραφιών, τη μέτρηση οστικής πυκνότητας και επιπλέον ειδικών εργαστηριακών εξετάσεων για την ποιότητα των οστών.

Χωρίς τον ολοκληρωμένο έλεγχο για την ποιότητα και την ποσότητα του σκελετού δεν μπορεί να γίνει έναρξη θεραπείας με ικανοποιητικό τελικό αποτέλεσμα.

Οι γενικές οδηγίες λαμβάνοντας υπόψη και τον Π.Ο.Υ είναι ότι όλος ο πληθυσμός ηλικίας άνω των 50-55 ετών πρέπει να έχει μία τουλάχιστον εξέταση για την ποιότητα του σκελετού με μέτρηση οστικής πυκνότητας (Μ.Ο.Π).

Ειδικότερα, η οδηγία για τις γυναίκες είναι πως ένα έτος μετά την οριστική διακοπή του μηνιαίου κύκλου πρέπει να γίνεται στον ορθοπαιδικό ο πλήρης έλεγχος των χαρακτηριστικών του σκελετού για να μπορέσει ο ειδικός ιατρός να ταξινομήσει τη κάθε μία ασθενή στην αντίστοιχη κατηγορία τύπου σκελετού.

Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί κάθε άνθρωπος έχει το δικό του εξατομικευμένο τρόπο απώλειας οστού, οπότε αν απαιτηθεί θεραπεία αυτή θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα ατομικά χαρακτηριστικά του κάθε ασθενή.

Ασφαλώς υπάρχουν και περιπτώσεις που μπορεί να εμφανιστεί η πάθηση σε νεότερες ηλικίες αλλά σίγουρα θα πρέπει να συντρέχουν περισσότεροι λόγοι υγείας, όπως ορμονικές διαταραχές, λήψη φαρμάκων ειδικών θεραπειών, λήψη κορτιζόνης κ.α.

Οι άντρες σπανίως εμφανίζουν οστεοπόρωση γι’ αυτό όταν διαπιστώνεται η πάθηση πρέπει να αναζητούνται βαθύτερα αίτια όπως διαταραχές από τον προστάτη, σακχαρώδης διαβήτης ή παθήσεις του παγκρέατος, θυρεοειδοπάθειες, κ.α.

Οι διαθέσιμες θεραπείες κατά της οστεοπόρωσης είναι κυρίως:

• Λήψη αντικαταβολικών φαρμάκων δια του στόματος ημερησίως, εβδομαδιαίως ή μηνιαίως
• Ενέσιμες υποδόριες αντικαταβολικές βιολογικές θεραπείες ανά 6μηνο
• Ενέσιμες υποδόριες ημερήσιες αναβολικές θεραπείες
• Ενέσιμες ενδοφλέβιες ετήσιες αντικαταβολικές θεραπείες

Η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας πρέπει να λαμβάνεται αποκλειστικά από τον θεράποντα ορθοπαιδικό, γιατί μόνο εκείνος μπορεί να σταθμίσει τα οφέλη της κάθε θεραπείας για τον κάθε ασθενή ξεχωριστά.

Αντιοστεοπορωτικές θεραπείες ιατρείου

Οι θεραπείες κατά της οστεοπόρωσης που μπορούν να γίνουν στο ιατρείο είναι οι ακόλουθες:

• Έναρξη από του στόματος αντικαταβολικής αγωγής με χάπια.

 Η θεραπεία αυτή εξατομικεύεται για τον κάθε ασθενή και απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μην υπάρχουν προβλήματα από το ανώτερο πεπτικό σύστημα, δηλαδή από τον οισοφάγο και το στομάχι. Μπορεί να είναι καθημερινή ή εβδομαδιαία ή μηνιαία λήψη αντικαταβολικού φαρμάκου της κατηγορίας των διφωσφωνικών (αλενδρονάτη, ριζενδρονάτη, ιμπανδρονάτη).

• Έναρξη αντικαταβολικής αγωγής με χορήγηση υποδορίως του βιολογικού παράγοντα denosumab μια φορά ανά έξι μήνες.

• Έναρξη αναβολικής αγωγής με χορήγηση υποδορίως της ανασυνδυασμένης ορμόνης Τεριπαρατίδη μια φορά ημερησίως για 18 έως 24 μήνες.

Η θεραπεία αυτή συνήθως εφαρμόζεται σε περιπτώσεις πολύ παραμελημένης οστεοπόρωσης ή όταν οι άλλες θεραπείες αντενδείκνυνται ή έχουν αποτύχει. Αποτελεί όμως θεραπεία εκλογής για την οστεοπόρωση που προκαλείται από χρόνια χορήγηση κορτιζόνης.

Όλες οι παραπάνω θεραπείες είναι διαθέσιμες και εγκεκριμένες από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων και η επιλογή γίνεται εξατομικευμένα ανάλογα με τον ασθενή.

Οι ειδικές θεραπείες κατά της οστεοπόρωσης χρειάζονται νοσηλεία μιας ημέρας σε κλινική εξαιτίας της ανάγκης για ενδοφλέβια χορήγηση και της ιδιαιτερότητας της φαρμακευτικής ουσίας ζολενδρονικό οξύ που περιέχεται στη θεραπεία.

Επειδή μπορεί να εμφανιστούν ανεπιθύμητες ενέργειες από το καρδιαγγειακό σύστημα ή από τη λειτουργία των νεφρών, απαιτείται στενή καρδιολογική παρακολούθηση κατά και μετά τη χορήγηση του ενδοφλέβιου φαρμάκου καθώς και παρακολούθηση της διούρησης του ασθενή.

Η θεραπεία με ζολενδρονικό οξύ  χρησιμοποιείται κυρίως σε νοσηλευόμενους γηριατρικούς ασθενείς για κατάγματα ισχίου ή πολλαπλά σπονδυλικά κατάγματα ανεπαρκείας και είναι μια ιδιαίτερα ισχυρή αντικαταβολική αγωγή για το σκελετό.

Η χορήγηση του φαρμάκου γίνεται άπαξ ετησίως και αποτελεί μια πολύ καλή επιλογή για την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης από γλυκοκορτικοειδή και την αντιμετώπιση της νόσου Paget.